Na Lubelszczyźnie są jaskinie! Wiedzieliście o nich? [ZDJĘCIA]

Wszyscy wiedzą, że Lubelskie to kraina pięknej przyrody, licznych, unikatowych zabytków, zapierających dech w piersi krajobrazów. Ale tylko nieliczni mają świadomość, że można tu też spotkać jaskinie. Poznaj niektóre z nich.

Roztoczańskie jaskinie

Najwięcej jaskiń w naszym regionie można znaleźć na terenie Roztocza.

Na zdj. Płacący Kamień, fot. Roztoczański Park Narodowy

Kilka niewielkich jaskiń znajduje się w rejonie Płaczącego Kamienia. To grupa skałek wapiennych na terenie Roztoczańskiego Parku Narodowego w rejonie wsi Górecko Nowe w gminie Zwierzyniec. Znajduje się ona na południowych stokach Świstkowej Góry. Obok samego Płaczącego Kamienia są dwie grzędy skalne, w których można odkryć cztery groty. Mają one długość od 2 do 4 metrów. Najbardziej interesującą z nich jest ta, nazywana Schroniskiem przy Płaczącym Kamieniu III. Ma ona długość 4 metrów. Stanowi ją zakręcający, opadający korytarz, który połączony jest szczeliną z inną, podobną jaskinią. Odchodzi z niej ku powierzchni kolejny niewielki korytarzyk, aktualnie zasypany.

Na zdj. rezerwat Czartowe Pole, fot. archiwum

Kolejną jaskinię na lubelskim Roztoczu można znaleźć w rezerwacie Czartowe Pole, w dolinie rzeki Sopot. Niewielka jaskinia – tzw. Schronisko Czarcie – znajduje się w pobliżu ścieżki edukacyjnej prowadzącej przez rezerwat, na północnym zboczu doliny rzeki.

Na zdj. kamieniołom w Nowinach, fot. www.turystyka.susiec.pl

W rejonie drogi Biłgoraj – Lublin niedaleko miejscowości Zagrody, nieco na północ od Goraja znajduje się grupa skalna, znana jako Gorajskie Skały. Można tam znaleźć liczne komory wyrobiskowe, z których najdłuższa ma około 8 metrów. Ślady dawnych wyrobisk można odkryć także na południowych stokach Czubatej Góry w rejonie Kawęczynka. Niewielkie jaskinie można było zobaczyć też w roztoczańskich kamieniołomach, zarówno tym położonym w Józefowie, jak w tym na południowo-wschodnim zboczu Krzyżowej Góry, niedaleko wsi Nowiny, w pobliżu drogi Susiec – Józefów.

Na zdj. sztolnie w Potoku-Senderkach, fot. Jan Urban / Państwo Instytutu Geologiczny

Jednak na Roztoczu można spotkać nie tylko naturalne jaskinie, czy też niewielkie wyrobiska stworzone przez człowieka. Duże zainteresowanie grotołazów budzą też podziemne sztolnie w Potoku-Senderkach w gminie Krasnobród. Stanowią one pozostałości po kopalni. Wydobywano w niej… kamień, z którego wyrabiano kamienie młyńskie, żarnowe czy browarne. Niektóre wykute w skale korytarze miały ponoć kilometr długości i odchodziły od nich liczne odnogi.

Jaskinia w studni

Liczne roztoczańskie jaskinie można napotkać już na terenie województwa podkarpackiego, w powiecie lubaczowskim. Znajduje się tam najdłuższa jaskinia Roztocza – Jaskinia Diabelska, odkryta dopiero w 2002 roku w rejonie nieistniejącej już wsi Dahany. Ciekawa jest też Jaskinia w Studni, ulokowana na dnie studni, położonej w ruinach klasztoru na wzgórzu Monastyrz, niedaleko Werchraty.

Prastara jaskinia na polu

Na zdj. jaskinia odkryta w powiecie kraśnickim fot. Dominik Szulc / Społeczny Opiekun Zabytków Powiatu Kraśnickiego

Kolejna jaskinia została odkryta w 2021 roku zupełnie przypadkowo przez rolnika. – Podczas prac polowych na jednym z moich pól ukazała się dziura. Jechałem, usłyszałem dziwny dźwięk, łupnięcie. Po zatrzymaniu się ujrzałem pod ciągnikiem wielką dziurę – opowiadał Radiu Lublin odkrywca  jaskini Adrian Bryczek.

Do jaskini schodzi się niemal pionowo w dół. Ma około 10 metrów głębokości i maksymalnie ok. 140 cm wysokości. Powstała naturalnie, ale na jej stropie i ścianach widać ślady działalności człowieka – ciosów siekier. Jaskinia pełniła więc najprawdopodobniej przez pewien czas funkcję kopalni czy wyrobiska wapienia.

Na zdj. jaskinia odkryta w powiecie kraśnickim fot. Dominik Szulc / Społeczny Opiekun Zabytków Powiatu Kraśnickiego

Jak mówią specjaliści, jaskinia powstała prawdopodobnie w okresie plejstoceńskim, kilka milionów lat temu.

W powiecie kraśnickim w gminie Annopol, a także w Kamiennej Górze w gminie Gościeradów istnieje także kilka podobnych jaskiń, pełniących dawniej funkcję minikopalni wapienia. Jednak większość z nich powstała w sposób sztuczny, wyłącznie  rękami człowieka.

RL / ttpik.pl / opr. ToMa

Na zdj. głównym jaskinia odkryta w powiecie kraśnickim fot. Dominik Szulc / Społeczny Opiekun Zabytków Powiatu Kraśnickiego